Er staat in Veghel weer een Veghels Kuuske in de etalage.
of
Een lang verwachte wens is in vervulling gegaan.
Als kind stond ik (in de 40-er / 50-er jaren) wel eens in de Molenstraat met mijn neus tegen een van de etalageruiten van ‘Franssen, de zaak met 1001 artikelen’ gedrukt om te kijken naar alle snuisterijen, die daar stonden uitgestald.
Tussen de vele (heiligen-)beeldjes, wijwatervaatjes, vaasjes en schilderijtjes stond ook een klein kalfje met een plaatje om de nek waarop stond ‘Veghels Kuuske’. Het beeldje was een verwijzing naar het feit dat Veghelaren destijds spottend werden aangesproken met: Veghels Kuuske.
In een deel van Brabant (en ook in Veghel) is een kuus een kalfje, oftewel de lokroep voor kalfjes. In de rest van Brabant, is een kuus geen kalf maar een varken.
Ik had mijn vrouw, die in Helmond geboren is, destijds dan ook heel wat uit te leggen toen ik zei dat ik een echte Veghelse Kuus was.
De bijnaam / spotnaam is enigszins in vergetelheid geraakt. Alleen tijdens de carnavalsperiode komt deze jaarlijks weer te voorschijn. De carnavalsvereniging de Kuussegatters is namelijk met de naam aan de haal gegaan.
En het beeldje? Het beeldje is al lang uit de etalage verdwenen.
De spotnaam is een herinnering aan de tijd dat Veghel een levendige handel had in nuchtere kalveren. Twee eeuwen lang van 1717 tot begin vorige eeuw werden in Veghel kalveren verhandeld op de Markt.
In 1951 werd – als herinnering aan de kalvermarkt/de kalverbeurs – de Marktstraat omgedoopt tot Kalverstraat.
Begin jaren 70 van de vorige eeuw onderging de Kalverstraat een grondige renovatie. Na de metamorfose werd in het midden van de straat het beeld ‘Handjeklap’ geplaatst. Het beeld dat ons eveneens herinnert aan de levendige kalverhandel van destijds.
Dat er in de Kalverstraat géén beeld van een kuuske werd geplaatst en dat het beeldje voorgoed uit de etalage verdwenen was, bleef maar in mijn hoofd rondspoken.
Daarom heb ik het initiatief genomen tot het laten vervaardigen van een beeldje.
Het beeldje – een nuchter kalf – is gemaakt door Sjaak Adriaans uit Mariaheide, een van de kunstenaars van het Veghels Kunstenaars Collectief.
Het beeldje is gegoten in de kunststof Neolith en . . . staat weer in de etalage in Veghel.
Bij het UITpunt (aan de Markt) is het beeldje te verkrijgen.
Of anders gezegd, het is daar te koop voor 25 euro.
Zoals Den Haag het Haags Hopje heeft, Den Bosch de Bossche Bol, Schiedam z’n jenever en Deventer haar Deventer-koek; zo heeft Veghel nu eindelijk weer het Veghels Kuuske.
In een interview dat wij voor Veghelinbeeld in 2010 hadden met wethouder Annemieke van de Ven hebben wij o.a. de volgende woorden gehoord en opgetekend:
‘We mogen met zijn allen wat trotser zijn op Veghel en zijn dorpskernen.’
Een uitspraak waar ik volledig achter sta.
Want . . . Ik ben in alle (en dat zijn er meer dan 650) straten, wegen, paden en lanen van de gemeente Veghel geweest om deze te fotograferen voor mijn website. En mijn conclusie is dat Veghel ontzettend veel prachtige plekjes heeft, waar men . . . INDERDAAD . . . trots op mag zijn.
Daarom staat hier op de website te lezen:
‘Een Veghels Kuuske is trots op Veghel,
trots om een Veghelaar / Veghelse te zijn,
draagt met trots de bijnaam Veghels Kuuske’.
Met vriendelijke groet,
HENK Centen
Unne echte Veghelse Kuus